In our penultimate iteration of this special feature on Indian poetry, we bring you the beautifully spare yet charged verse of Gurpreet, from the northern-most region of India, translated from the Punjabi by Monika Kumar.
The sold out house and that sparrow
In our sold out house
we are here for the last quarter of our stay
Why was this house sold
how come it was sold
it has to be explained to everyone
My wife, sister and younger brother
were packing things
and that’s how my mother is rather packing us all including herself
in a fist of courage
Father is getting the things loaded
affectionately
arranging things in a row
attentively
stretching his wisdom
to rise up to the need of the moment
that’s how he saves our heart
that’s how he saves his own heart
from the heartbreak
I give up on the clichéd reasoning
and mother’s wet eyes
father’s rambling heart
wife’s false smile
the flabbergasted face of my son
I try to console everyone including myself
no idea where I muster courage from
Bidding farewell to the sold out house
I discovered
the places, walls, doors and windows breathe too
I was reminded of the sparrow
the sparrow I wove many stories around
to narrate to my son Sukhan
It is the first time
we are living in a rented house
trying to befriend the strange
waiting for time to pass
to get ourselves to come to terms with it
Parents think of taking a dip in holy waters
to pray for clemency
I bow my head before the doorstep of Muse
And there is chirping
the sparrow
The same sparrow
Listen to the poem in Punjabi: The_sold_out_house_and_that_sparrow
ਵਿਕਿਆ ਹੋਇਆ ਮਕਾਨ ਤੇ ਉਹ ਚਿੜੀ
ਆਪਣੇ ਵਿਕੇ ਹੋਏ ਮਕਾਨ ‘ਚ
ਬਸ ਆਖਰੀ ਪਹਿਰ ਹੋਰ ਰੁਕਣਾ ਹੈ
ਇਹ ਕਿਉਂ ਵਿਕਿਆ ਕਿਵੇਂ ਵਿਕਿਆ
ਸਭ ਨੂੰ ਸਭ ਕੁਝ ਦੱਸਣਾ ਪੈਣਾ ਹੈ
ਪਤਨੀ ਭੈਣ ਭਰਾ ਛੋਟਾ
ਬੰਨ੍ਹ ਰਹੇ ਨੇ ਸਮਾਨ ਸਾਰਾ
ਇਸੇ ਤਰਾਂ ਮਾਂ ਮੇਰੀ ਬੰਨ੍ਹ ਰਹੀ
ਸਮੇਤ ਸਾਡੇ
ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ
ਸਾਹਸ ਦੀ ਗੰਢੜੀ ‘ਚ
ਪਿਤਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਪਿਆਰ ਨਾਲ
ਲਦਵਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਸਮਾਨ
ਇਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੂਜੀ ਚੀਜ਼
ਸਿਆਣਪ ਦੀ ਪੂਰੀ ਤਾਣ ਲਾਉੰਦਾ
ਸਮੇਤ ਸਾਡੇ
ਉਹ ਆਪਣੇ ਦਿਲ ਨੂੰ
ਟੁੱਟਣਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦਾ ਹੈ
ਛੱਡ ਛਡਾ ਦਿੰਦਾ ਹਾਂ
ਘੜੀਆਂ ਘੜਾਈਆਂ ਦਲੀਲਾਂ ਦੀ ਦੀਵਾਰ ਪਿੱਛੇ
ਮਾਂ ਦੀਆਂ ਭਰੀਆਂ ਅੱਖਾਂ
ਪਿਤਾ ਦਾ ਡੋਲਦਾ ਮਨ
ਪਤਨੀ ਦੀ ਝੂਠੀ ਮੁਸਕਰਾਹਟ
ਬੇਟੇ ਦਾ ਭਵੰਤਰਿਆ ਚਿਹਰਾ
ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਸਮੇਤ
ਸਭ ਨੂੰ ਢਾਰਸ ਬੰਨ੍ਹਾਉਂਦਾ ਹਾਂ
ਪਤਾ ਨ੍ਹੀਂ ਕਿਹੜੀ ਤਾਕਤ ਨਾਲ
ਥਾਂਵਾਂ ਕੰਧਾਂ ਬੂਹੇ ਬਾਰੀਆਂ ਵੀ ਧੜਕਣ
ਜਾਣਿਆਂ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ
ਵਿਕੇ ਹੋਏ ਮਕਾਨ ਨੂੰ ਵਿਦਾ ਆਖਦਿਆਂ
ਯਾਦ ਆਈ ਉਹ ਚਿੜੀ
ਜਿਹਦੇ ਬਾਰੇ ਰੋਜ਼ ਰਾਤ ਨੂੰ
ਸੁਣਾਉਂਦਾ ਸਾਂ ਸੁਖਨ ਆਪਣੇ ਨੂੰ
ਕਿੰਨੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ
ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਰਹਿ ਰਹੇ ਹਾਂ
ਕਿਰਾਏ ਦੇ ਮਕਾਨ ‘ਚ
ਓਪਰੇ ਓਪਰੇ ਸਭ ਕੁਝ ਨੂੰ
ਬਦਲ ਰਹੇ ਹਾਂ ਆਪਣੇ ‘ਚ
ਸਹਿਜ ਹੋਣ ਲਈ
ਕਰਦੇ ਹਾਂ
ਕੁਝ ਹੋਰ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਉਡੀਕ
ਮਾਂ ਪਿਤਾ ਸੰਕਟ ਨਿਵਾਰਨ ਲਈ
ਕਿਸੇ ਤੀਰਥ ਇਸ਼ਨਾਨ ‘ਤੇ
ਜਾਣ ਬਾਰੇ ਸੋਚਦੇ
ਮੈਂ ਕਵਿਤਾ ਦੇ
ਦੁਆਰ
ਦੀਆਂ
ਪੌੜੀਆਂ ‘ਤੇ
ਨਤਮਸਤਕ ਹੁੰਦਾ ਹਾਂ
ਸਾਹਮਣੇ ਚਹਿ ਚਹਾ ਰਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ
ਉਹ ਚਿੜੀ ।।
My Father
Have you ever looked at the feet
of a labourer
when he is mixing mortar
his feet are spread in the four directions
like the roots of a tree
Few can match his dance
have you ever seen a bricklayer
working at seventh, seventeenth or the infinite floor
A compatriot of Sunita Williams
discovering new worlds
my father is no less than an astronaut
ਪਿਤਾ
ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ
ਗਾਰਾ ਬਣਾਉਂਦੇ
ਮਜ਼ਦੂਰ ਦੇ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ
ਦੇਖਿਆ ਹੈ
ਉਹ ਫੈਲੇ ਹੁੰਦੇ ਨੇ
ਚਾਰੋਂ ਤਰਫ਼
ਰੁੱਖ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਵਾਂਗ
ਉਸ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਨਹੀਂ ਕੋਈ ਨ੍ਰਿਤਕ
ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ
ਸੱਤਵੀਂ ਸਤਾਰਵੀਂ ਅਸੰਖਵੀਂ ਮੰਜ਼ਲ ‘ਤੇ
ਕੰਮ ਕਰਦੇ
ਮਿਸਤਰੀ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਹੈ
ਉਹ ਸੁਨੀਤਾ ਵਿਲੀਅਮਜ਼ ਦੇ
ਮੋਢੇ ਨਾਲ ਮੋਢਾ ਜੋੜ
ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਨੰਤ ਖੋਜਾਂ
ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ਹੈ ਪਿਤਾ ਮੇਰਾ ।।
A Note from the Translator
Gurpreet comes from a family of Raajmistri (bricklayers), from a small town called Mansa in the Malwa region of Punjab. He takes pride in being the son of a mason as it has instilled in him the spirit of creativity and perseverance. However, in his poetry, Gurpreet extends his world by assuming responsibility for how a thought is made and unmade, when the mind perceives things from the outside world. He does this with the brick and mortar of language and linguistic competence. Gurpreet wants to make sense of everything he sees or experiences. His poems struggle to find a resolve, to reach the moment of illumination and to find ways to cope with the abstraction and absurdity of human life. In simple, household contexts, he tries to assimilate contradictions by making his world more inclusive and humane, rediscovering people and things as beyond the roles assigned to them in the discourses of society. He humanizes a potato to underline the virtues of acceptance and readiness. He recreates a frog whose will to survive is inspiring. He does not look to the horizon to find answers; he looks around himself and observes, minimizing his presence so that things may reveal themselves to him uninterruptedly and elaborately. Gurpreet wonders at existence all the time—every moment for him is an occasion enough to humanize oneself.
— Monika Kumar
Gurpreet (b. 1968) is a poet based in Mansa, Punjab, India. He has published four books of poetry: Shabdan di Marzi (1996), Akaaran ( 2001), Siahi Ghuli hai ( 2011) and Auk (2016). He has edited two books: Hare Hare Taare ( 2010), along with Amarjeet Saathi, and Do Cup Chah (2013). He has translated eight world poets in Punjabi in his book Door De Pancchi (2015). Gurpreet teaches in a government school in Mansa.
Monika Kumar (b. 1977) is a Chandigarh-based poet and translator, born in Nakodar, Punjab, India. She teaches English at the Regional Institute of English, Chandigarh. Her poems in Hindi have been published in leading magazines and blogs. Her work also appears in Poetry International, Rotterdam. Her poems have been translated into Urdu, Punjabi, and Croatian. She has translated the work of international poets such as Zbigniew Herbert and Tomas Transtromer into Punjabi and Hindi, respectively.
*****
Read More Poetry in Translation: