“ . . . when flesh did enter . . . ”
Ήτανε δυό κλαδιά και στη μέση κάτι αιχμηρό με δόντια
μια πείνα ορφανή
με λαίμαργες γουλιές καταπίνει το φως
το πετρωμένο γάλα
μασάει τον τρελλό αέρα
λαξεύει τη σάρκα
μολύνει τ’αυτιά
δίκτυο δρόμων
πόλη απάτητη που τρέμει από οργή
τα βλέφαρα τυφλά χαράζουν το χώμα
ένα χέρι γιγάντιο με κρατάει απ’το πόδι
σφάγειο ανύποπτο
τα βράγχια πέφτουν
το στήθος φουσκώνει
ένα τριζόνι ελευθερώνεται από τον αφαλό μου
μιλάω.
Μπορεί κανείς να περπατήσει Ι
Το περπάτημα σε φέρνει κοντά σε μικρά πράγματα.
μπορείς να τα πιάσεις στο χέρι σου και να χωράνε
μερικά μπορείς να τα ανοίξεις, να τα σπάσεις,
να τα ξεριζώσεις,
να δοκιμάσεις την αναπνοή σου μέσα στην αδρανή τους σάρκα.
Άλλα είναι πιο δυσπρόσιτα.
Μόνο το βλέμμα μπορεί να τα πλησιάσει.
Αλλά το βλέμμα
δεν αρκεί
Κλαδιά και φύλλα, αυλάκια γεμάτα νερό και βατράχια
πέφτουν από τα μάτια μου
Σε κάθε βήμα το χώμα με πίνει διψασμένο
Ο τόπος γίνεται
ένα κουτάλι που θέλει να με αδειάσει κάπου αλλού
Μπορεί κανείς να περπατήσει ΙΙ
Συνηθίζει κανείς να ζει παραμερίζοντας
να σκύβει πίσω από τις μάντρες
να σηκώνει τις πέτρες.
Εκεί από κάτω ζούν πλάσματα που σπαρταράνε
Δεν γνωρίζουν το φως
χίλλια πόδια γαργαλάνε το λαιμό σου
χωρίς να βγαίνει τραγούδι
έρχεται όμως μια στιγμή που το χέρι σου πιάνει
χωρίς να το απλώσεις.
Υπάρχουν τρόποι να το κάνεις να διαρκέσει
υπάρχουν τρόποι να το κάνεις να διαρκέσει:
Μπορεί κανείς να κρατάει την αναπνοή του
Ή να κλείνει τα μάτια του πολύ σφιχτά.
Τότε τύμπανα μέσα στη ζέστη
Τότε άστρα κατακόκκινα μέσα στην πιο βουερή σιωπή
Τότε πηχτή τύφλωση και ρούχο από χλωροφύλλη
Τότε στόμα ανοιχτό και σκόνη να το γεμίζει
Τότε χώμα να το τρως
παιχνίδι Ι
ο πορτοκαλεώνας: Δεν υπάρχει
οι μαύροι κορμοί: Δεν υπάρχουν
τα διάφανα άνθη: Δεν υπάρχουν
οι μυθικοί καρποί: Δεν υπάρχουν
υπάρχει ένα ψηλό πεζούλι
τα γεράκια το γυροφέρνουν
τα μάτια τους είναι οι βόλοι μου
όταν κάθομαι εκεί το μέρος γίνεται κρυψώνα
Παιχνίδι ΙΙ
Μ’ένα ξύλινο σπαθί μαθαίνω να σπέρνω θάνατο
πάνε τα κεφάλια των ασφόδελων
όλεθρος στα κορμιά των δολοφόνων φλόμων
τέλος κάθομαι κάτω ακίνητη και νικημένη
τόσα σώματα μ’έχουν εξουθενώσει
κι ακόμα τόσα με κυκλώνουν χωρίς αντίσταση
δεν αναπνέω καν
στο λαιμό φοράω περιδέραιο από μυρμήγκια
σταυρωμένη μ’αγκάθια
ήρθε η ώρα να μαζέψω φωνήεντα
Το βιβλιο του χωματος
Katerina Iliopoulou
In her poetry, Katerina Iliopoulou constructs a kind of archaeology of the present, a lyric topography where emplacement and wandering, separation and encounter, song, individual experience, and traces of history crisscross the landscape. The poems from The Book of the Soil (Το βιβλιο του χωματος, Melani Editions, 2011) explore this archaeology from the perspective of the soil (χώμα), both as the physical landscape (sheepfolds, ditches, frogs, and stones) and the psychological ground (the lessons and games of childhood) from which the poet—and poetry—springs.
I’ve been translating Katerina’s poems for over a year now, and no group of poems has been quite so enjoyable to translate as the poems from “The Book of the Soil.” I find them totally engrossing, totally surprising, and folded and coiled as tightly as any nest of vipers. But what’s inside these poems’ fangs isn’t venom: it's powerful, embodied sensation—more a drug than a poison.
In translating these poems, I wanted to capture Iliopoulou’s ecstatic blend of intensity and flow. Her images emerge as starkly as a skeleton from the dirt, but her language curves smoothly through balanced, assonant waves. Together, image and language lend an exquisite, chthonic quality to these poems. Translating, in part, meant shaping my English to affect this intensity without sacrificing their compression and sheen. Similarly challenging was capturing the poem’s moments of childlike play and discovery in a way that felt neither over-serious nor saccharine. To achieve all this (or even make a decent attempt), I was especially helped by my fellow participants at the 2025 Princeton Hellenic Studies Translation Workshop—huge thanks to Karen Emmerich, Peter Constantine, Michael Alexandratos, Joanna Eleftheriou, Dimitra Loumiotis, and Panagiota Stoltidou for guiding these translations towards their current forms.
I’ve been translating Katerina’s poems for over a year now, and no group of poems has been quite so enjoyable to translate as the poems from “The Book of the Soil.” I find them totally engrossing, totally surprising, and folded and coiled as tightly as any nest of vipers. But what’s inside these poems’ fangs isn’t venom: it's powerful, embodied sensation—more a drug than a poison.
In translating these poems, I wanted to capture Iliopoulou’s ecstatic blend of intensity and flow. Her images emerge as starkly as a skeleton from the dirt, but her language curves smoothly through balanced, assonant waves. Together, image and language lend an exquisite, chthonic quality to these poems. Translating, in part, meant shaping my English to affect this intensity without sacrificing their compression and sheen. Similarly challenging was capturing the poem’s moments of childlike play and discovery in a way that felt neither over-serious nor saccharine. To achieve all this (or even make a decent attempt), I was especially helped by my fellow participants at the 2025 Princeton Hellenic Studies Translation Workshop—huge thanks to Karen Emmerich, Peter Constantine, Michael Alexandratos, Joanna Eleftheriou, Dimitra Loumiotis, and Panagiota Stoltidou for guiding these translations towards their current forms.
Katerina Iliopoulou is a poet, artist, and translator who lives and works in Athens. She is the author of five poetry books, a book of poetry and photography, a book of short stories, and a soon-to-be published novel. Since 2013, she has been the editor-in-chief of FRMK (FaRMaKo), a cutting-edge, award-winning journal on poetry, theory, and the visual arts. She is also the editor of the bilingual web platform greekpoetrynow.com.
Jackson Watson is a writer and translator from Georgia, U.S. They live in Providence, Rhode Island, now, where they work as a wildlife rehabilitator and serve as a poetry reader for Nat. Brut and Tyger Quarterly. Their work is published or forthcoming in mercury firs, Fence, Poem-a-Day, and elsewhere.
