আমাৰ পোলায়ো হিকছে শ্বহৰেৰ গালি

ছিৰাজ খান

আমি চৰে থাইক্যা শ্বহৰে গেলেই
জিগায়—‘ঐ তোৰ ঘৰ ক’ত?’
না কইয়াতো পাৰি না,
বৰগাঙেৰ বুহেৰ মধ্যে
চান্দি ৰঙেৰ বালুৰ চৰে
ঝাও গাছেৰ ফাহে ফাহে
পথ নাই, ৰথ নাই যেহানে
কোনো বড় লোহেৰো পাও পৰেনা,
ঘাঁশ ৰংগেৰ ক্ষেতে ভৰা
হেই গেৰামেই আমাৰ বাড়ী৷
আমি চৰে থাইক্যা শ্বহৰে গেলেই
জিগায়—‘ঐ তোৰ ভাষা কি?’
পশু পক্ষীৰ ভাষাৰ যেমুন বই নাই
আমাৰ ভাষাৰো কোনো ইস্কুল নাই,
মায়াৰ মুখেৰ ভাষায়
ভাটিয়ালী গাই, দুঃখেৰ সুৰে সুৰ ধৰিয়া
দেশেৰ ভাষাই বুহে লইয়া
চৰেৰ ভাষা ঘৰে কই,
মাটিৰ ভাষাতো জগত লইয়া একটাই৷


আমাৰে আৰো কয়—
ঐ তোৰ জাতি কি ?
মাইনষেৰ জাততো একটাই
কি হিন্দু আৰ মুছলমান
প্ৰকৃতিৰ কাচে সবেই সমান৷


আমাৰে ডৰ দেহাইয়া কয়—
‘ঐ তই এই দেশত কেতিয়া আহিছ?’
আমিত’ আইচিনা এই দেশে


বাজানেৰা চৰে থাইক্যা
পাটেৰ হাগ লৈয়া শ্বহৰে গেল’
কতা নাই বাৰ্তা নাই তাৰাৰে পুলিছে ধৰল’
ভোটেৰ কাগজ দেইখ্যা পুলিছে তহন
বাজানৰাৰে চাইৰা দিল’৷
এৰ পৰে, বাজানেৰা কাগজেৰ পৰীক্ষা
কয়েকবাৰ দিল’
সববাৰেই বাজানেৰা পাশ কৰল’৷
বৰগাংগেৰ বুহেৰ মানুষ বুইল্যা
বাজানেৰাৰে কত ৰংগেৰ
নাম ধইৰা ডাকল’
চৰুৱা, পমুৱা, মৈমনসিঙীয়া
কেও কেও কইল’ ‘ন- অসমীয়া’
কেও কইল আবাৰ ‘বিদেশী মিঞা’
এই সব জালা বুহে লইয়্যা
বাজানেৰ মৰণ হইল’৷


সন্দেহেৰ সাপটা আমাৰ দিগেও
ছোবল লইল’
আৰে ভাই সাপ ৱালা
আৰ কত কৰবা তালি বালি,
কলেজে পঢ়ে আমাৰ পোলা
হেও হিকছে শ্বহৰেৰ গালি
কম কইৰা হইলেও বুজে
ছন্দে ভৰা কবিতাৰ বুলি৷৷